Lang geleden was ik nog geen verpakkingsontwerper, maar werkte als productontwerper voor productiebedrijven met een eigen product. Het viel me op dat er bij dergelijke bedrijven vaak een strijd is tussen de afdelingen sales en productie. Sales wil graag klant specifieke producten, afwijkend van standaard verkopen maar de afdeling productie ziet dat als een verstoring van het productieproces en probeert dat te verhinderen. Voor mij als productontwerper de taak om standaard productvarianten te ontwikkelen die een compromis zijn tussen de eisen van sales en productie. En zoals het ook in de politiek is; met een compromis is iedereen slechts een beetje tevreden.

 Later ging ik als productontwerper werken in de verpakkingssector en werd ik dus verpakkingsontwerper. Een verpakking vond ik  een overzichtelijk product met weinig onderdelen. In de moderne tijd krijgt de verpakking meer en meer functies. De verpakking lijkt soms een groter aandeel van de resources te gebruiken dan het te verpakken product. Vroeger werd een blokje handzeep in een papieren wikkel verpakt. Vóór gebruik wordt de verpakking weggegooid. Tegenwoordig  is de handzeep in gel-vorm en zit in een plastic fles met pompje.  Zonder verpakking is het product eigenlijk niet te gebruiken. De verpakking wordt pas afgedankt aan het einde van de gebruiksfase.

Ook in de verpakkingsbranche is  een ontwerp een compromis tussen tegenstrijdige eisen. Echter hier zijn nog veel meer partijen bij betrokken dan ik vroeger gewend was. Van verpakkingskundigen die ik tegenkwam, hoorde ik dat hier sprake is van een keten. Het product doorloopt van zijn ontstaan tot het verdwijnen verschillende stadia die allemaal op elkaar afgestemd worden door een verpakkingskundige. In het ideale geval wordt het einde van de keten weer aangesloten op het begin. Door de trend dat de verpakking steeds complexer wordt, wordt de keten steeds langer en ontstaan er steeds meer tegenstrijdige eisen. Het compromis wordt dus ook groter. Een goede reden om verpakkingen weer eenvoudiger te maken. Wat zou dat betekenen voor de verpakking van handzeep?

Deze column wordt verzorgd door de Vereniging Nederlandse Verpakkingskundigen (www.verpakkingskundigen.nl) en is dit keer geschreven door Roel van den Broek van BBB Design. Hij geeft de pen door aan Roland ten Klooster van de VNV columncommissie.